Μερικές ερωτήσεις που προκύπτουν στην πορεία εκμάθησης μίας ξένης γλώσσας είναι:  «Τι επίπεδο είμαι;», «Πότε θα δώσω εξετάσεις;», «Τι εξετάσεις θα δώσω;», «Τι πιστοποίηση να πάρω;». Οι συζητήσεις που κάνουμε με τους γύρω μας συνήθως μάλλον μπερδεύουν παρά ξεκαθαρίζουν το τοπίο. Τελικά τι είναι αυτές οι διάφορες εξετάσεις που ακούμε γύρω μας και σε ποια θα πρέπει να συμμετέχουμε για να έχουμε ένα καλό «χαρτί»;

Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς

Παλαιότερα οι άνθρωποι που ήθελαν πιστοποίηση σε μια ξένη γλώσσα έδιναν lower και proficiency και με αυτά εννοούσαν αρχικά τα πιστοποιητικά του βρετανικού πανεπιστημίου Cambridge και του αμερικάνικου πανεπιστημίου Michigan. Η κινητικότητα όμως των ανθρώπων σε διάφορες χώρες και η ανάγκη να συνεννοούμαστε όλα τα κράτη, και όχι μόνο οι Έλληνες, αναφορικά με το επίπεδο γλωσσομάθειας των μαθητών, φοιτητών και εργαζομένων, ώθησε το Συμβούλιο της Ευρώπης να συντάξει το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για την εκμάθηση, διδασκαλία και πιστοποίηση της γλωσσομάθειας. Το πλαίσιο αυτό όρισε τα παρακάτω 6 επίπεδα γλωσσομάθειας:

Α1: στοιχειώδης γνώση

Α2: βασική γνώση

Β1: μέτρια γνώση

Β2: καλή γνώση. Εδώ αντιστοιχεί αυτό που στην Ελλάδα λέμε «Lower»

C1: πολύ καλή γνώση

C2: άριστη γνώση.  Αυτό είναι το επίπεδο «Proficiency».

Με βάση αυτό το πλαίσιο γράφονται τα ξενόγλωσσα βιβλία για τη διδασκαλία κάθε επιπέδου και οργανώνονται οι ανάλογες εξετάσεις, άρα κανείς δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί ως προς το τι διδάσκεται για την κατάκτηση κάθε επιπέδου. Εκεί που μπορεί να διαφοροποιηθεί είναι στο πώς διδάσκεται η ύλη η οποία πάντως πρέπει να υπάρχει στο πρόγραμμα διδασκαλίας κάθε εκπαιδευτικού οργανισμού.

Φορείς Διοργάνωσης Εξετάσεων Ξένης Γλώσσας

Για την πιστοποίηση της γνώσης μιας ξένης γλώσσας λοιπόν, αναδύθηκαν παγκοσμίως και άλλοι φορείς και πανεπιστήμια (εκτός των Cambridge – Michigan) που προσφέρουν εξετάσεις σε κάποια ή σε όλα τα επίπεδα. Στην Ελλάδα, το Υπουργείο Παιδείας χορηγεί το Κρατικό πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας  με εξετάσεις 3 επιπέδων, το Α που αντιστοιχεί στα επίπεδα Α1 και Α2, το Β που αντιστοιχεί στα επίπεδα Β1 και Β2 και το Γ που αντιστοιχεί στα επίπεδα C1 και C2. Οι εξετάσεις αυτές προτιμώνται από υποψήφιους γλωσσών όπως τα γαλλικά, γερμανικά ή ισπανικά, καθώς είναι διαβαθμισμένες, δηλαδή συμμετέχοντας για παράδειγμα στις εξετάσεις επιπέδου Β μπορεί ο υποψήφιος ανάλογα με την επίδοσή  του να πάρει πιστοποίηση Β1 ή Β2. Βέβαια, πιστοποιήσεις για αυτές τις γλώσσες χορηγούν μετά από εξετάσεις για τα γαλλικά το πανεπιστήμιο Sorbonne της Γαλλίας και το Υπουργείο Παιδείας της Γαλλίας (DELF, DALF), για τα  ισπανικά το ινστιτούτο Cervantes και για τα  γερμανικά το ινστιτούτο Goethe ή το  Αυστριακό πιστοποιητικό γλωσσομάθειας της Γερμανικής γλώσσας ÖSD.

Ειδικά για τα αγγλικά, το Α.Σ.Ε.Π. έχει αναγνωρίσει αρκετούς φορείς που χορηγούν πιστοποιήσεις στα ανωτέρω επίπεδα (εκτός από τους παραδοσιακούς φορείς Cambridge, Michigan), όπως τα πολύ γνωστά πιστοποιητικά NOCN, ESB, LRN, MSU, ΤΙΕ, κλπ,  ενώ αυτά που ζητούνται κατά κύριο λόγο σε διαγωνισμούς είναι τα επίπεδα Β2 έως C2. Για να δείτε αναλυτικά τους φορείς και τα επίπεδα που αναγνωρίζει το ΑΣΕΠ ανά ξένη γλώσσα μπορείτε να επισκεφτείτε το Απόδειξη γλωσσομάθειας.

Ποια Πιστοποίηση Ξένης Γλώσσας να διαλέξω;

Εδώ όμως είναι και η μεγαλύτερη απορία των ανθρώπων που θέλουν μια πιστοποίηση στην ξένη γλώσσα και ειδικά των γονέων που θέλουν τα καλύτερα δυνατά εφόδια στην μόρφωση των παιδιών τους: Τι πιστοποίηση να πάρω; Τι εξετάσεις να δώσει το παιδί μου; Θα είναι έγκυρο το «πτυχίο» που θα πάρω;

Η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα οποιαδήποτε από τις αναγνωρισμένες πιστοποιήσεις από το ΑΣΕΠ έχει την ίδια εγκυρότητα και αναγνώριση, π.χ. οποιαδήποτε εξέταση οδηγεί σε πιστοποίηση B2 ή C2, έχει την ίδια βαρύτητα και δεν υπάρχει κάτι που θεωρείται καλύτερο από κάτι άλλο στο ίδιο επίπεδο. Ο κάτοχος π.χ. ενός NOCN B2 και ο κάτοχος ενός ECCE (Michigan B2) έχουν ακριβώς, σύμφωνα με το ΑΣΕΠ, το ίδιο επίπεδο γνώσης της αγγλικής, δηλαδή «πολύ καλή γνώση» και μπορούν να καταθέσουν αυτό το πιστοποιητικό οπουδήποτε απαιτείται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Συνεπώς,  πρέπει να διαλέξω την εξέταση που η μορφή της ταιριάζει στο χαρακτήρα και τις δυνατότητες  μου. Με αυτό εννοούμε ότι για την απόφαση πρέπει να ληφθεί υπόψη η ηλικία του υποψηφίου, η εμπειρία του σε εξετάσεις, το διαθέσιμο χρονικό διάστημα για την προετοιμασία, η διαχείριση του χρόνου κατά την προετοιμασία και κατά την ώρα της εξέτασης, το άγχος, κλπ.

Είναι κάποια πτυχία πιο σημαντικά από άλλα;

Γιατί  όμως ακούμε για καλύτερα και πιο δυνατά «χαρτιά»; Για πιστοποιήσεις με ευρύτερη αναγνώριση; Σε κάποιο βαθμό αυτό οφείλεται στο παρελθόν, όταν η πιστοποίηση μιας ξένης γλώσσας χορηγούνταν από έναν ή δύο το πολύ φορείς πολύ απαιτητικούς και με παγκόσμια αναγνώριση, αφού ήταν μοναδικοί, όπως το Cambridge, το Michigan ή το Sorbonne. Είναι γεγονός επίσης, ότι ο τρόπος εξέτασης των δύο παραπάνω παραδοσιακών φορέων πιστοποίησης της αγγλικής γλώσσας είναι πιο απαιτητικός και απευθύνεται σε πιο ώριμους και καλά προετοιμασμένους για εξετάσεις υποψήφιους. Από την άλλη, ειδικά στην Ελλάδα αλλά και αλλού, είναι η ανάγκη πιστοποίησης μιας ξένης γλώσσας σε όλο και μικρότερες ηλικίες ή σε ανθρώπους εργαζόμενους  με περιορισμένο χρόνο που παρότρυνε διάφορους φορείς πιστοποίησης, συνήθως σε συνεργασία με πανεπιστήμια του εξωτερικού, να δημιουργήσουν εξετάσεις βασισμένες φυσικά στο  Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για την εκμάθηση, διδασκαλία και πιστοποίηση της γλωσσομάθειας με διαφορετικά χαρακτηριστικά και θεματολογία, πιο φιλικές προς τους υποψήφιους όπως συνηθίζουμε να λέμε. Αυτό σημαίνει ότι προσφέρουν περισσότερο χρόνο εξέτασης και  άλλο τύπο ασκήσεων για την εξέταση της ύλης, έτσι που ο κάθε υποψήφιος να μπορεί να επιλέξει αυτή που ταιριάζει στα χαρακτηριστικά και τις προτιμήσεις του. Αυτοί οι φορείς χαίρουν αναγνώρισης, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε διάφορες χώρες του εξωτερικού (πανεπιστήμια, εταιρείες, κλπ)  ανάλογα με το χώρο δράσης τους και τους στόχους τους.

Στην Ελλάδα λοιπόν, οποιαδήποτε αναγνωρισμένη πιστοποίηση είναι ικανή να χρησιμοποιηθεί για να φτάσει κανείς τους στόχους του και μάλιστα εφ’ όρου ζωής. Για χρήση στο εξωτερικό, είναι ξεκάθαρο ότι θα πρέπει κανείς να γνωρίζει το λόγο που χρειάζεται την πιστοποίηση συγκεκριμένου επιπέδου και να  επικοινωνήσει με το φορέα που τον ενδιαφέρει για να ενημερωθεί για το ποια / ποιες πιστοποιήσεις  γίνονται αποδεκτές. Είναι πολύ πιθανόν, να ζητηθεί επιπλέον πιστοποίηση ειδικού σκοπού, π.χ. IELTS με συγκεκριμένο σκορ αν πρόκειται για σπουδές / έρευνα σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού ή TOEFL αν πρόκειται για χρήση σε εταιρεία. Επίσης, ο χρόνος  που μεσολαβεί από την απόκτηση μιας πιστοποίησης μέχρι τη χρήση της αυξάνει την πιθανότητα να ζητηθεί μια πιο «φρέσκια» απόδειξη γνώσης της ξένης γλώσσας. Αν λοιπόν ένα παιδί πήρε C2 στην ηλικία των 15 ετών, στην Ελλάδα θα είναι πάντα ένας κάτοχος C2, στο εξωτερικό όμως μερικά χρόνια αργότερα, πιθανότατα θα του ζητηθεί μια νέα εξέταση προς απόδειξη των γνώσεών του, ανάλογα με πού θέλει να δραστηριοποιηθεί.

Αξίζει να πάρει κανείς μια Πιστοποίηση Ξένης Γλώσσας;

Πρέπει λοιπόν ένας μικρός μαθητής να επιδιώκει να συμμετέχει σε εξετάσεις, να παίρνει πιστοποιήσεις και να «τελειώνει τα αγγλικά» ή την όποια γλώσσα επιλέξει με ένα πιστοποιητικό C2; Η απάντηση είναι ασφαλώς, γιατί όπως αναφέραμε, στην Ελλάδα ένα C2 είναι έγκυρο εφ’ όρου ζωής, οπότε «το πήρες, το έχεις». Επίσης, η εμβάθυνση στην ξένη γλώσσα που παρέχεται για την απόκτηση ενός πιστοποιητικού C2 μόνο καλό μπορεί να κάνει σε έναν μελλοντικό πολίτη του κόσμου που η τωρινή δουλειά του είναι να είναι μαθητής και να οπλίζεται με όσα περισσότερα εφόδια μπορεί για να είναι δυνατός, ανταγωνιστικός και να διεκδικεί μια ποιοτικότερη ζωή.

Στο Πρότυπο Εκπαιδευτήριο έχουμε επιλέξει πρώτα να κατακτούμε και να χρησιμοποιούμε την ξένη γλώσσα ανεξάρτητα από την πιστοποίηση που τελικά θα διεκδικήσουμε. Έτσι μπορούμε να ανταποκριθούμε με ουσιαστική επάρκεια στις απαιτήσεις της καθημερινότητας, των σπουδών, της εργασίας, της διαρκούς ανάγκης απόδειξης των γνώσεών μας σε οποιεσδήποτε συνθήκες.

Για τις εξετάσεις, συνεργαζόμαστε με συγκεκριμένους φορείς αναγνωρισμένους όχι μόνο από το ΑΣΕΠ (εκτός του Υπουργείου Παιδείας με το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας, με τους: Cambridge, Michigan, NOCN, ESB, LRN, Goethe, Γαλλικό Ινστιτούτο με το οποίο είμαστε και επίσημοι συνεργάτες) αλλά και με διεθνή παρουσία και κύρος, με χαρακτηριστικά που διευκολύνουν υποψηφίους με διαφορετικά προφίλ να επιτύχουν το στόχο τους. Έτσι, οι μαθητές μας συνεχίζουν έχοντας στη φαρέτρα τους δύο όπλα απαραίτητα και αλληλένδετα στο σύγχρονο κόσμο: γνώση και πιστοποίηση.